Ұл өссе ұрпақ,қыз өссе өріс

Мақала

«Ұл өссе ұрпақ,қыз өссе өріс»

Ата-анаға көз қуаныш,

Алдына алған еркесі.

Көңіліне көп жұбанып,

Гүлденіп ой өлмесе – деп Абай атамыз өлеңмен өрнектегендей, перзент сүю – адамзат тарихымен бірге жасасып келе жатқан ең керемет құбылыс, әр ата-ананың жан қалауы.Өйткені ,бала – өмірдің сәні ,отбасының шаттығы, Құдай Тағаланың берген сыйы,аманаты. «Босағасын алтыннан соқсақ дағы ,перзент сүймей, адамның мейірімі қанбас» - деуі де осыдан шығар. Мұқағали Мақатаев дүниеге келген перзенттен алған тебіренісі: Қызым болсаң – қырымда құралайсың, Ұлым болсаң – ұлы бір мұрадайсың. Естисің бе,есі жоқ,ей дүние? Менен неге сүйінші сұрамайсың? Шындығында нәрестенің дүиеге келуі – зор қуаныш.Дана қазақ тоғыз  ай құрсақта жатқан сәбидің  шілдеханамен қарсы алып, тербелген тал бесікке салған.Бесік жырымен әлдилеп ,алақанға салып аялаған.Тәрбиесіне жауаптылықпен қараған.Бойына жақсы қасиеттер сіңіруге тырысқан.Өйтені «ұрпағымен мың жасайтынын» жақсы біледі.Жаңа туылған сәби тап-таза ақ парақ секілді.Сол сепебті ұрпақ тәрбиесі – қай кезде де ең өзекті тақырып.

Тәрбие – көктеу ,өсуру,жетілдіру деген мағынаны білдіреді.Демек, баланы тәрбиелеудегі басты мақсат- оны жан-жақты кемелдендіріп ,қоғамға пайдасы тиетін азамат етіп қалыптастыру.»Балаға әкенің берер ең жақсы сыйы – ол тәрбие».Бала қымбат болса оған берер тәрбие адам да қымбат,өйткені ұрпақ әрқашан ата-ананың мақтанышы, елдің ертеңі. Кез келген халықтың болашағы ,оның өміршеңіндегі рухани қайнардан сусындаған, ұлттық рухы кемел , жақсы тәрбиеленген ұрпақтың қолында.Егер ұлт өз болашағын аманат етіп  тапасыратын текті, саналы ұрпақ өсіре алмаса, оның келешегі бұлыңғыр болмақ. Халқымыздың бір ерекшелігі ұл өссе де , қыз өсірсе де тәрбиеге үлкен мән беруінде.Өйткені, бүкіл бүкіл салт-санасы,әдет-ғұрпы,ертегі-аңыздары, мақал-мәтелдері,жыр-термелері,ойын-сауығы,жұмбақ пен жаңылтпашы барлығы да айналып барып тәрбиеге тіреледі. Бірақ өкініштісі соңғы кездері қазақ қоғамында да ұлттық тәрбие әлсіреп,ырғағы бұзылып, нашарлап кеткені белгілі.Бұған тәуелділер :есірткі, ішімдік пен темекі әуес.Жасөспірімдер арасында бұзақылықтар да ,қылмыстар да өршіп кетуі де аз емес.Бұған қандай себеп бар? Ерте кездерде біздің ата-бабаларымыз бала құрсағынан шыққан кезден бері тәлім-тәрбиеге, сыпайылық, кішіпейілділік ,мейірімге үйреткен болатын .Ерлер халқын қорғап, батыр атанған болатын,  ал әйелдер болса әрқашан өз ерін қорғаштап , оған арқа сүйеп келетін.Әйел-бұл өмірдің иесі.Ғабит Мүсірепов жазғандай : Мақтасақ та әйелді – әйелді мақтайық та, Құрметтейік те әйелді , әйел –ана, Барлық қиындықты жеңе білетін сарқылмайтынкүш.Адамда ие қасиет болса да барлығы ананың сүтімен келген.Ұл ,ер жетіп,отбасын құрайтыны белгілі. Қазақтың бел құда, бесік құда болатын ежелгі дәстүрі осыдан бастау алған. «Он үште отау иесі»,- деген аталы сөздің де бекер айтылмағанын байқаймыз.Сондықтан ер жеткен бала халықтың қажетіне жарап, ұрпақтар мұратының орындалу жолында қызмет ету , әрбір еңбегін елінің мүддесіне жаратуы қажет.Бүгінгі бақытты өміріміз осындай бабалар арқасы екенін түсініп,үш биіміздегі ұлыларды, елім деп еңіреген батырларымызды ұрпақ еш жағдайда ұмытпауы қажет.